Jeneratör Beyanı ve bu beyanın gerekliliğiyle ilgili yönetmelikler, özellikle çevre kirliliği ve enerji verimliliği standartlarını korumak amacıyla düzenlenmiştir. Türkiye’deki Çevre Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanunu gibi çeşitli mevzuatlar, jeneratörlerin işletilmesi ve çevresel etkileriyle ilgili kurallar koymaktadır. Bu yönetmelikler çerçevesinde, jeneratör kullanımı ve işletimi konusunda uyulması gereken belli başlı düzenlemeler bulunmaktadır.
1. Çevre Kanunu ve İlgili Yönetmelikler
Türkiye’de jeneratörler genellikle çevre kirliliği yaratabilen cihazlar olarak kabul edilir. Bu nedenle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, jeneratörlerin çevresel etkilerini izlemek ve kontrol altına almak amacıyla yönetmelikler çıkarmıştır.
Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği
Jeneratör kullanımı, özellikle büyük sanayi tesislerinde veya yüksek kapasiteli jeneratörlerde çevresel etkiler yaratabilir. Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği, belirli büyüklükteki jeneratörlerin kullanılmasından önce çevresel etkilerinin değerlendirilmesini gerektirir. Bu bağlamda jeneratör beyanı, çevresel etkiler hakkında yerel idarelere bilgi verilmesini sağlar.
Atık Yönetimi ve Hava Kalitesi Yönetmeliği
Jeneratörlerin kullanımı sırasında hava kirliliği, özellikle egzoz gazları ve ses kirliliği oluşturabilir. Bu nedenle, Hava Kalitesi Yönetmeliği ve Atık Yönetimi Yönetmeliği, jeneratörlerin çevresel etkilerinin azaltılması amacıyla uygulanması gereken standartları belirler. Özellikle sanayi tesislerinde veya ticari işletmelerde jeneratörlerin emisyonlarını kontrol altına almak için beyan yapılması gerekebilir.
Gürültü Kontrolü Yönetmeliği
Jeneratörler yüksek sesle çalışabilen cihazlardır ve bu nedenle gürültü kirliliği yaratabilirler. Gürültü Kontrolü Yönetmeliği, bu tür cihazların kullanımını belirli ses seviyeleriyle sınırlayarak çevreyi rahatsız etmemesi için gereklilikler sunar. Bu yönetmelik kapsamında, jeneratörlerin gürültü seviyesi de göz önünde bulundurularak beyan edilmesi gerekebilir.
2. Elektrik Piyasası Kanunu ve Yönetmelikler
Türkiye’de jeneratörler aynı zamanda elektrik üretim amacıyla kullanıldığından, Elektrik Piyasası Kanunu ve ilgili düzenlemeler de jeneratörlerin kullanımı konusunda belirli kurallar koymaktadır. Elektrik üretiminde kullanılan jeneratörler, enerji güvenliğini ve arzını etkileyebileceği için, düzenlemelere uygunluk sağlanmalıdır.
Elektrik Üretim Lisansı ve Faaliyet İzni
Jeneratörlerin ticari amaçla elektrik üretmesi durumunda, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği kapsamında faaliyet gösteren işletmelerin belirli lisanslara sahip olmaları gerekir. Elektrik üretim lisansı alınmadan jeneratörle elektrik üretmek yasa dışı olabilir. Jeneratör beyannamesi, bu lisans sürecinde bir gereklilik olarak ortaya çıkabilir.
3. Enerji Verimliliği ve İlgili Yönetmelikler
Jeneratörler genellikle enerji tüketimi açısından yüksek maliyetli araçlar olup, verimli kullanımları enerji verimliliği yönetmeliklerine tabidir.
Enerji Verimliliği Kanunu
Enerji Verimliliği Kanunu, enerjinin verimli kullanımını teşvik etmek amacıyla çıkarılmıştır ve jeneratörlerin verimli çalışmasını sağlamayı amaçlar. Özellikle büyük sanayi tesisleri veya işletmeler, jeneratörlerini belirli verimlilik standartlarına göre işletmek zorundadır. Bu da jeneratör beyanı ve periyodik denetimleri gerektirir.
Enerji Kimlik Belgesi
Yeni jeneratörler ve enerji üretim cihazları için Enerji Kimlik Belgesi alınması gerekebilir. Bu belge, jeneratörün enerji tüketimi ve verimliliği hakkında bilgi verir. İlgili beyan, yerel yönetimlere veya enerji denetleme kurumlarına yapılabilir.
4. Belediyeler ve Yerel Yönetmelikler
Yerel yönetimler de jeneratörlerin kullanımı konusunda belirli düzenlemeler getirebilir. Bu düzenlemeler, genellikle yerel gürültü seviyeleri, hava kalitesi ve çevresel etkilerle ilgilidir.
İmar ve Yapı Yönetmelikleri
İmar planı ve yapı yönetmelikleri de jeneratörlerin kurulacağı yerler ve kullanım koşulları hakkında düzenlemeler getirebilir. Özellikle sanayi bölgeleri dışında, ticari veya konut alanlarında jeneratör kullanımı ile ilgili sınırlamalar olabilir. Bu tür durumlarda, Jeneratör Beyanı yerel belediyeye yapılır.
Jeneratör Beyanının Zorunluluğu
Jeneratör beyanı, özellikle büyük kapasiteye sahip jeneratörler için önemli bir zorunluluktur. Çevresel etkiler, hava kirliliği ve gürültü gibi unsurlar göz önünde bulundurularak yapılan bu beyan, jeneratörün çevreye etkisini kontrol altına almayı amaçlar. Bu nedenle, Çevre Kanunu, Elektrik Piyasası Kanunu ve Enerji Verimliliği Kanunu gibi kanunlar çerçevesinde büyük işletmeler veya jeneratör kullanan tüzel kişiler tarafından yapılması gereken bir bildiridir.
Kimler Jeneratör Beyanı Yapmalıdır?
- Sanayi Tesisleri: Büyük sanayi tesisleri veya enerji üretimi yapan tesisler.
- Hastaneler ve Oteller: Sürekli enerji ihtiyacı olan büyük sağlık tesisleri veya konaklama yerleri.
- Alışveriş Merkezleri ve Ofisler: Enerji kesintileri durumunda jeneratör kullanmayı sürdüren büyük yapılar.
- İnşaat Alanları: Şantiyelerde jeneratör kullanımı, çevreye duyarlı yönetmeliklerle denetlenebilir.
- Elektrik Üretim Tesisleri: Ticari amaçla elektrik üreten jeneratörler.